(CT-SCAN) سی تی اسکن نوعی روش تصویر برداری است که با استفاده از اشعه X مقاطع ظریف از نواحی انتخاب شده چرخیده و تابش می یابد ، دتکتورهای مقابل نیز منطبق با اشعه X به چرخش در می آیند. دراین روش پرتواشعه X تولیده شده متوسط تیوب اشعه X به بیمار برخورد نموده سپس توسط Detector اشعه دریافت می شود و براساس اندازه گیری میزان تضعیف پرتو X در عبور از ناحیه مورد نظر طیف تصویری Gray- Scale بدست می دهد. مقاطع مختلفی بنابراستانداردهای مورد نظر تهیه می شود .

بدون درد و دقیق بودن مزیت بزرگ سی تی اسکن این است که استخوان و عضله و رگ را در آن واحد به خوبی تفکیک می کند. برخلاف عکسبرداری های اشعه X مرسوم ، سی تی اسکن عکسهایی با وضوح بالا را از شش و عضلات و رگها و … به ما می دهد. سی تی اسکن سریع و ساده است در موارد اورژانسی می توان داخل جراحات را به خوبی مشخص کرد تا موارد خطر احتمالی که می تواند جان بیمار را به خطر بیندازد آشکار شود. سی تی اسکن از MRI ارزان تر است همچنین به حرکت و لرزش احتمالی بیمار کمتر حساس است. سی تی اسکن در مواردی هم که وسایل پزشکی در بدن مریض باشد نیز قابل انجام است (بر خلاف MRI). سی تی اسکن بر خلاف بیوپسی و … بی درد است. سی تی اسکن می تواند نیاز به بیوپسی را از بین ببرد. هیچ اثر رادیو اکتیوی در بدن بیمار پس از انجام سی تی اسکن باقی نمی ماند. اشعه X مورد استفاده در CT معمولا عوارض جانبی ندارد.

در این روش می توان کمی احتمال سرطان را مد نظر قرار داد. بهر حال مزایای متعدد می تواند باعث چشم پوشی از این احتمال ناچیز باشد. تشعشع موثر از این روش حدود ۱۰mSv است، مقداری که یک فرد در حدود سه سال به طور طبیعی از محیط اطراف دریافت می کند. زنان باید پزشک را از حامله بودن خود مطلع سازند. بطور کلی ،سی تی اسکن برای زنان حامله توصیه نمی شود چون می تواند برای نوزادشان خطر داشته باشد. مادران شیر ده باید تا ۲۴ ساعت پس از سی تی اسکن به کودکشان شیر ندهند. ایجاد حساسیت به مواد کنتراست یدی شایع است و در صورت آلرژی باید با دقت بررسی شود. برای کودکان فقط در موارد بسیار ضروری باید از سی تی اسکن استفاده شود.

ام آر آی یا روش تصویربرداری با تشدید مغناطیس (Magnetic Resonance Imaging (MRI یکی از روش های پیشرفته تصویربرداری پزشکی است. با استفاده از این روش میتوان تصویر بافت های درونی بدن را دید و از آن طریق مشکلات و بیماری های اعضاء بدن را تشخیص داد. همانطور که میدانیم در روش های تصویر برداری با اشعه ایکس مانند رادیوگرافی ساده و یا سی تی اسکن بدن تحت تابش مقدار معینی از اشعه یونیزه کننده قرار میگیرد که اگر از حد مشخصی بیشتر باشد میتواند موجب اشکالاتی در کارکرد سلول ها شود. ولی در ام آر آی از اشعه ایکس استفاده ای نمیشود و بنابراین نسبت به رادیوگرافی و سی تی اسکن بسیار کم ضررتر است.

در صورتی که اصول ایمنی رعایت شوند ام آر آی روش تصویربرداری بسیار ایمن و کم خطری است. سالانه حدود ۱۰ میلیون نفر ام آر آی انجام میدهند. انجام ام آر آی کاملا بدون درد است و عارضه کوتاه مدت یا بلند مدت شناخته شده ای ندارد. همانطور که ذکر شد ام آر آی از یک میدان مغناطیسی بسیار پرقدرت استفاده میکند. در صورتی که اشیاء فلزی در این میدان مغناطیسی قرار گیرند حرکت میکنند. حرکت این اشیاء میتواند موجب آسیب به بیمار شود. پس در اطاق ام آر آی نباید هیچ جسم فلزی باشد. اگر بیمار وسیله فلزی با خود دارد باید آن را خارج از اطاق ام آر آی از خود جدا کند. ساعت، جواهرات و بعضی از قسمت های لباس ها فلزی هستند. اگر بیمار قبلا جراحی شده و از گیره های فلزی بر روی رگ های او استفاده کرده اند انجام ام آر آی برای وی خطرناک است چون گیره فلزی میتواند در میدان مغناطیسی ام آر آی حرکت کند. گلوله های فلزی یا ترکش در بدن بیمار هم میتواند همین مشکل را ایجاد کند. در کسانی که از سمعک استفاده می کنند و یا در کسانی که پیس میکر قلبی دارند امواج مغناطیس ام ار آی میتواند در کارکرد این دستگاه ها ایجاد اختلال کند.

دارویی این خیلی مهم است که داروهایی که بطور منظم استفاده می کنید همراه داشته باشید تا کارکنان بدانند شما چه داروهایی به طور مرتب می خورید . غذاها و نوشیدنی ها شما ممکن است هر چیزی که دوست دارید قبل از اینکه شکم شما مورد اسکن قرار بگیرد بخورید یا بیاشامید در حالی که ممکن است لازم باشد چند ساعتی قبل از آزمون چیزی نخورید و مقداری ماده کنتراست بنوشید . وقتی شما برای آزمونتان به بخش میرسید متصدی پذیرش MRI شما را صدا کرده و دستورالعملی را که نیاز دارید به شما می دهد. در آن زمان شما می توانید تقریباً حدس بزنید آزمون شما چقدر طول می کشد.

این زمان بستگی به آماده بودن تجهیزات و مهارت پزشک دارد. معمولا در مدت زمان بسیار کوتاه – پنج یا ده دقیقه ای – انجام می شود که البته در سونوگرافی های سه بعدی و چهاربعدی ممکن است بین ۱۵ تا ۳۰ دقیقه طول بکشد

سونوگرافی داپلر نیز مانند سایر انواع سونوگرافی انجام می شود و دردناك نمی باشد، در این نوع سونوگرافی عروق خونی و جریان خون درون آنها بررسی می شود و روش بررسی مانند سونوگرافی عادی بوده یعنی با استفاده از پروب سونوگرافی و از روی سطح بدن انجام می شود.

در سونوگرافی از هفته ۱۸ حاملگی تعیین جنسیت جنین بطور دقیق قابل انجام است . قبل از ۱۸ هفتگی در صورتیکه جنین در وضعیت مناسب قرار گرفته باشد نیز می توان جنسیت را دید اما خیلی قابل اطمینان نیست و مثلا بدلیل قرار گرفتن بند ناف بین پاهای جنین ممکن است اشتباه تشخیص داده شود ، به همین دلیل برای مطمئن بودن از تشخیص ، بهتر است پس از ۱۸ هفتگی تعیین جنسیت صورت گیرد.